बदललेली जीवनशैली, आहारपद्धती आणि तासन् तास एकाच ठिकाणी बसून राहण्याने तारुण्यातच अनेक आजारांना तोंड द्यावं लागत असल्याचं अनेक सर्वेक्षणांतून समोर आलं आहे. गेल्या सहा महिन्यांच्या कालावधीत जवळजवळ ३५०हून अधिक रुग्ण पाठ आणि मानेच्या आजारांनी त्रस्त असल्याचं समजलं असून यामध्ये तरुणांचा आकडा अधिक आहे. त्यातही सर्वाधिक संख्या ही नोकरदार किंवा महिला वर्गाची आहे.
तुषार आयटी कंपनीत इंजिनीयर. कामाचे तास भरूनही दररोज त्याला काही ना काही कामानिमित्त काम करण्यासाठी थांबावं लागायचं आणि उरलेला वेळ त्याचा प्रवासात जायचा. अधिकाधिक प्रवास तो बाइकवरून करायचा. त्यामुळे ज्याची भीती होती तेच झालं. त्याला अवघ्या दोन-तीन महिन्यातच पाठदुखीच्या आजाराला सामोरं जावं लागलं. तो डॉक्टरांकडे गेला असता त्याला त्यांनी शस्त्रक्रियेचा सल्ला दिला.
तुषारसारखे कित्येक तरुण-तरुणी सध्या पाठीच्या दुखण्याने त्रस्त असल्याचं की स्पाइन क्लिनिकने केलेल्या आरोग्यविषयक सर्वेक्षणात सिद्ध झालं आहे. याचं प्रमुख कारण म्हणजे त्यांची जीवनशैली आणि आहारपद्धती. पाठीच्या दुखण्यावरील नेमकं कारण शोधण्यासाठी पारंपरिक उपचार पद्धतीत सुरुवातीला एमआरआय आणि एक्स-रे काढले जातात. परंतु, आरोग्यविषयक संशोधनाअंती सादर केलेल्या अहवालानुसार एमआरआय आणि एक्स-रे हे पाठीच्या दुखण्याचं नेमकं कारण शोधण्यात ८५ टक्के प्रकरणांत अपयशी ठरले आहेत. अशा प्रकरणांना ‘अनिश्चित पाठीचं दुखणं’ या प्रकारात वर्गीकृत केलं गेलं. आणि अशा गंभीर पाठदुखीवर कायमस्वरूपी उपचार करणारी पद्धतच अस्तित्वात येऊ शकली नाही. वर्षानुवर्ष कित्येक रुग्ण ही पाठदुखी सहन करीत होते. त्यांच्यासाठी मग फक्तशेवटचा एकच उपचार राहिला होता आणि तो म्हणजे मणक्यावरील शस्त्रक्रियेचा. वर्षानुवर्ष मग या शस्त्रक्रियांची संख्या वाढतच जाऊ लागली. संशोधनात केवळ १-२ टक्के पाठीच्या दुखण्यांसाठीच शस्त्रक्रिया आवश्यक असते. त्यामुळे या पाठदुखीवर काहीतरी कायमस्वरूपी उपचारांची गरज आहे. जेणेकरून दीर्घकाळापर्यंत या उपचारपद्धतीची उपयोगिता दिसून येईल आणि शस्त्रक्रिया करण्याचं प्रमाणही कमी होईल. संशोधनाअंती असंही लक्षात आलं आहे की, मानवी शरीरातील असे अनेक अवयव असतात, ज्यांची तपासणी प्रकाशचित्रीय चाचणी (इमेजिंग टेस्ट) म्हणजेच एमआरआय किंवा एक्स-रेसारख्या चाचण्यांद्वारे करता येते, तर काहींची चाचणी ही कार्यात्मक चाचण्यांद्वारे (फंक्शनल टेस्ट) केली जाते. उदा.- हृदयाची चाचणी ही अॅन्जिओग्राम (इमेजिंग टेस्ट) आणि स्ट्रेस थॅलियम टेस्ट (फंक्शनल टेस्ट) या दोन्ही प्रकारच्या चाचण्यांद्वारे केली जाते.
परंतु मणक्याच्या आजारांमध्ये केवळ एमआरआयसारखी चाचणीच अस्तित्वात आहे. दुसरं म्हणजे चिकित्सीय पद्धतीचा विचार करता मणक्याच्या आजारांमध्ये मणक्यांचा असमतोल किंवा मांसलतेतील कमतरता ही या दुखण्याची लक्षणं आहेत का, हे कार्यात्मक चाचणीद्वारे शोधणं खूपच जिकिरीचं काम होतं. कारण पाठीचा मणका हा प्रत्येक बिंदूवर जटिल अशा मांसल भागांनी जोडलेला असतो. एकदा का हा आधार कमजोर झाला की मणक्यावर अधिक भार येतो आणि मग पाठीच्या दुखण्याला सुरुवात होते.
औषधोपचार आणि अल्पकालिक उपचारपद्धती या दोन माध्यमांतून रुग्णाला पाठदुखीपासून थोडासा आराम पडावा यासाठी ब-याच चाचण्या उपलब्ध आहेत. परंतु या सर्व चाचण्या अपु-या असल्याचं जाणवलं आणि या आजाराचं नेमकं मूळ शोधणारी उपचारपद्धती आपल्याला शोधून काढली पाहिजे यावर विचारमंथन सुरू झालं. मणक्याच्या आजारावरील निदान शोधून काढण्याचं काम ‘की स्पाइन क्लिनिक’ने केलं. अथक परिश्रमातून मणक्यांच्या कार्यात्मक निदानाच्या आसपास जाणारी ‘अंकीय मणका विश्लेषण चाचणी’ शोधून काढली. की स्पाइन क्लिनिकने या कार्यात्मक निदान चाचणीच्या उपकरणांसाठी पाश्चिमात्य अत्याधुनिक चिकित्सा प्रौद्योगिकी कंपन्यांसोबत भागीदारी केली आणि तिचा अंतर्भाव आपल्या स्वत:च्या उपचारपद्धतीत केला.
चाचण्यांमधील या नेमकेपणामुळे की स्पाइन क्लिनिकला या आजारांवर परिणामकारक आणि नेमके उपचार करण्यास मदत झाली. अन्य पारंपरिक उपचारपद्धतींमध्ये नेमकेपणा नसल्याने त्यांना यावर उपचार करण्यासाठी कित्येक महिने आणि वर्ष लागतात. पण आता ‘अंकीय मणका विश्लेषण चाचणी’मुळे (डिजिटल स्पाइन अॅनालिसिस टेस्ट) या आजारावर नेमके आणि परिणामकारक उपचार करणं शक्य झालं आहे.
माझी पाठ खूप दुखते….मनक्याचे त्रास