मैंने जिंदगी के उसुल, बदल से दिए है
आँखो मे सपनों के दिये, सजा तो दिए है
नमी हैं पलकों पे, धुआ सा है
जिंदगी के रास्ते, मैंने अब बदल से दिए है!!
गोव्याच्या त्या समुद्र किना-यावर ती ध्यान लावून बसली आहे. पिंगट सोनेरी केस वा-यावर भुरभुरत आहेत. मावळतीच्या सूर्याचे किरण तिच्या केसात रेंगाळताना एका वेगळय़ाच रंगाने चमकत राहिलेत. तिच्या लांबसडक पापण्या गालावर विसावल्यात. मघाशी समुद्रात पोहून आल्यानं पाण्याचे थेंब तिच्या अंगाखांद्यावर रुळत आहेत.
जलपरी.. सुंदर गो-या गुलाबी कांतीची.. गुलाबाच्या लालचुटूक कळीसारख्या ओठांची.. समुद्राच्या अथांग गहराईच्या निळाईने भारलेल्या डोळय़ांची.. जलपरी! मी मागच्या शॅकच्या सावलीत बसून तिला न्याहाळतेय. हा किनारा मुख्य गोव्यापासून.. तिथल्या गर्दीपासून दूर.. अनटचड्.. मोकळा आणि आपलासा करणारा! पिसफूल!! आजूबाजूला माडांच्या झाडांची झालर आणि भरती ओहोटीचं संगीत सोबतीला! त्या रेशमागत मऊसूत असणा-या पुळणीवर या टोकापासून त्या टोकापर्यंत कोणीच नाही डिस्टर्ब करायला, अशा त्या पिक्चर परफेक्ट बीचवर मी माझ्यातच गुमसूम होऊन बसलेय. जिंदगी तुने कहाँ ला छोडा.. न अपनो में हू, न अपनी हू.. बस तुझे गुजरते देख रही हू.. अतीत में छोडे चिन्ह तो कई है दर्द के घावों को उभारते देख रही हू!
मै और मेरी तनहाई अक्सर यह बाते करते रहते है! मी आत्ममग्नशी.. स्वत:तच गुरफटून बसलेली आणि ती तिच्यात! कुठलं तरी एक अनामिक नातं असावं तिच्यात आणि माझ्यात. समोर सूर्य समुद्राच्या बाहुपाशात शिरण्यास उत्सुकसा! उतरती किरणं लाटांवर हळुवार विसावत आहेत. सभोवतालची निरव शांतता पांघरून आम्ही बसलोय! ती तिचं ध्यानस्थ आसन मोडत नाहीये.. मी माझी बैठक सोडत नाहीये. न जाणो त्या हालचालीनीही शांतता भंग पावायची भीती वाटत असावी आम्हाला. लाटांचा फेनफुलांचा पिसारा पुळणीवर विखुरतो आणि एकमेकींशी पाठशिवणीचा खेळ खेळत लाटा परत माघारी फिरतात. मावळतीचे किरण तिच्या देहाच्या नक्षीवर अजूनच सोनसळी होत जातात. तिला जाणवलं असेल माझं अस्तित्व? तिच्या त्या ध्यानस्थ मूर्तीभोवती शांततेचं एक आवर्तन उमटतंय ते मला भंग करायचं नाहीये. तरीही मी तिला न्याहाळतेय.
नकळतपणे ती डोळे उघडते आणि तिच्या पद्मासनाची अवस्था बदलत ती मान वळवते. तिच्या गो-या गालावरल्या आसवांच्या रेषा बुडत्या सूर्याच्या साक्षीनं अधिक ठळक होतात. जिंदगी तुने यह क्या कुछ दिया? कभी साँसो को छू लिया.. कभी आँसूओं को मेरे नजर कर दिया? मी माझ्या आठवणींच्या गुंत्यात अडकलेय. किती एकटेपण हे? माझं मीच ओढून घेतलेलं? की एक एक हात सुटत गेल्याने माझ्या जिंदगीत आलेलं? तिनं बाजूच्या सॅकमधून काही फोटो काढले आणि अलगद त्यावर आपले ओठ टेकवले.. गुडघ्यावर हनुवटी टेकवून ती अपलक ते फोटो न्याहाळतेय! हुंदक्यांनी तिचं शरीर गदगदताना दिसलं तशी मला माझ्या आतल्या घुसमटीची नव्याने जाणीव होते. उफ् कितना दर्द छुपाये रखा है.. ए दिल तुने यह क्या संभाले रखा है. यू तो पहले कभी शिकायत न थी, अब यह क्या मंजर बनाये रखा है?
किना-यावर मंद प्रकाश आहे. मी तिच्या बाजूला बसलेय. तिच्या शेजारी बसून मी समुद्रावर नजर रुतवली आहे. लाटा येतात आणि जातात. तिच्या डोळय़ांतली आसवं आता मुक्तपणे झरत आहेत. माय मॉम अॅण्ड डॅड.. आय लॉस्ट देम लास्ट मंथ इन अॅन् अॅक्सिडेंट आय कुड नॉट क्राय देन! मी तरी कुठे रडले होते तेव्हा? नानांचा तो व्हेंटिलेटरच्या नळय़ांच्या जाळय़ात गुरफटलेला देह बघून मी सुन्न झालेले.. आय कुड नॉट क्राय! ते असे कसे राहतील व्हेटिंलेटरवर? नेहमी हसणारे, हसवणारे.. माझ्या प्रत्येक प्रश्नाला तेवढय़ाच सहनशीलतेने समजावून घेणारे. मला उत्तरं शोधायला मदत करणारे. माझे ब्रिलियंट बाबा. आय कुड नॉट अॅक्सेप्ट दॅट! त्यांचा तो वेदनांनी पिळवटणारा चेहरा अजून खोलवर मनात रुतून बसलाय! ते बाहेर पडतील यातून आणि आमचं जग परत जुन्या वाटांनी पुढे सुरू राहील.. मला खरंच वाटलं होतं! पण, तो हात हातातून सुटून गेला. ‘‘ते दोघं गेले आणि मी एकटी पडले. आय लॉस्ट माय वर्ल्ड! व्हाय गॉड ट्रक देम अवे? व्हाय??’’ तिच्या हातातले फोटो डोळय़ातल्या आसवांनी भिजून गेले होते. मी तिचा हात हातात घेऊन नुसतीच मुकपणे क्षितिजाला टेकलेला सूर्य पाहतेय. माझ्या ओठांवर समुद्राचा खारटपणा जाणवतोय का? आय केअर नो मोअर! आँखो ने आज समंदर देखा है.. की पलको पे ये बोझ सजा रखा है.. कुछ टूट रहा है दिल के दर्या में .. की आज सागर के छल्लकने का अंजाम देखा है!!
मिशेल.. क्षितिजापारच्या अमेरिकेतून आलीय गोव्यात! यू विल फाईड पीस इन इंडिया.. कोणीतरी सांगितलं म्हणे तिला. शांती.. मनातली वादळं शमवणारी.. भेटेल तुला इथे? इथल्या प्रत्येक मनामनात अगणित वादळं घुमताहेत. प्रत्येक माणूस एक बेट आहे इथे.. वेदनांचं मोहोळ सांभाळणारं! ‘‘आय वॉज ट्राईंग टू फरगेट माय ग्रीफ.. व्हेन आय लॉस्ट माय लव्ह.. ही जस्ट वॉक्ट अवे!!’’ तिच्या हातातला माझा हात आणखी घट्ट दाबला गेला. किती वादळं यावीत या किनारी.. सावलीही उरू नये काही.. हात हातातले सुटून जावे अन्.. एकली उरावी मी आता किनारी!! का होतं असं आपल्याच सोबत? आपलीच सोबत उरते आपल्यासाठी. माझ्या खांद्यावर मान ठेवून ती रडतेय की, मला मिळतेय तिची सोबत या आसवांसोबत? कोणीतरी म्हटलं होत नं मंझिल हम अकेले ही चले थे जानिब-ए-मंझिल, मगर लोग साथ आते गये और कारवाँ बनता गया! कहाँ है वह कारवाँ? हम अकेले ही चले थे जानिब-ए-मंझिल मगर राह गुजरती गयी, हम अकेले ही रहते गये!! मंझिल हात से छुटती गयी, जिंदगी का कारवाँ गुजरता रहा! सूर्य पार अस्ताला गेलाय. तिच्या गहि-या निळय़ा डोळय़ांत आता अश्रू दाटलेले नाहीयेत. नितळ झालीय नजर तिची! माझ्या मनात दडपून ठेवलेल्या भावना आता निचरून गेल्यात. आभाळ निरभ्र व्हावं आणि केवळ मावळता सायंप्रकाश आभाळभर विखरून जावा, तसं झालंय! तशी खरंच कुणाची साथ असते का पूर्ण जिंदगीभर? की, आपले आपणच असतो आपल्यासोबत? आय अॅम विथ मी! आय अॅम नॉट अलोन!
मिशेलच्या निरागस चेह-यावर हळवा सायंप्रकाश रेंगाळतोय. डोळे मिटून ती समुद्राचा खास श्वास आपल्या श्वासात भरून घेते. इज धिस दॅट पीस? आय नो मॉम अॅण्ड डॅड आर वॉचिंग मी! नाऊ आय फिल हॅपी! खरंच बरं वाटतंय आता. मनाचा तळ स्वच्छ झाल्यागत! काहीतरी गुरफटून टाकणारं, घुसमटून टाकणारं खोलवर दाबून ठेवलेलं.. मोकळ झालंय! नाऊ वी आर अॅट पीस!